Նոյեմբերի 9-ի Համաձայնագրից Հետո Հայաստանի Կողմից Ադրբեջանին Կատարված Զիջումները

Hugo van Dijk

less than a minute read

Post on May 06, 2025

4.5

Share

2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը, որը ստորագրվել է Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի կողմից, շրջադարձային էր Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության համար: Այն հանգեցրեց գրեթե անվերադարձ տարածքային և քաղաքական զիջումների Հայաստանի կողմից: Այս հոդվածում մենք կքննարկենք Նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրի հետևանքով Հայաստանի կողմից Ադրբեջանին տրված տարածքային և քաղաքական զիջումները, դրանց հետևանքները և հնարավոր հետագա զարգացումները։

<h2>Տարածքային Զիջումներ</h2>

Նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը հանգեցրեց Հայաստանի կողմից շատ տարածքների վերահսկողության կորստին Լեռնային Ղարաբաղում և միջազգային ճանաչում չունեցող Արցախի Հանրապետության սահմանների ներսում:

<h3>Լեռնային Ղարաբաղի Մեծ Մասի Վերահսկողության Կորուստը</h3>

• Ադրբեջանը վերականգնեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի մեծ մասի վրա, ներառյալ Շուշի, Լաչին, Քելբաջար, Ֆիզուլի, Ջեբրայլ, Զանգելան և Աղդամ շրջանները։
• Կորցրած տարածքները կազմում էին հարյուրավոր քառակուսի կիլոմետրեր, որոնք դարեր շարունակ բնակեցված էին հայերով։
• Այս տարածքային կորուստները ծանր հարված հասցրեցին Հայաստանի ազգային անվտանգությանը, ստեղծելով 새로운 վտանգներ և մարտահրավերներ։

(Այստեղ կարելի է ավելացնել քարտեզ, որը ցույց է տալիս կորցրած տարածքները):

<h3>Հայաստանի Սահմանամերձ Գյուղերի և Բնակավայրերի Հանձնումը</h3>

Համաձայնագրի համաձայն, Հայաստանը հանձնեց մի շարք սահմանամերձ գյուղեր և բնակավայրեր, որոնք տարիներ շարունակ եղել էին հայկական վերահսկողության տակ։

• Դրանք ներառում էին (օրինակ՝ մի քանի գյուղի անուններ), որոնք հարյուրամյակներ շարունակ բնակեցված էին հայերով։
• Բնակչությունը ստիպված եղավ թողնել իր տները և տեղահանվել։
• Այս զիջումները ունեցան ծանր սոցիալական և հոգեբանական հետևանքներ բնակչության համար։

<h2>Քաղաքական Զիջումներ</h2>

Նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը ոչ միայն տարածքային, այլև շատ մեծ քաղաքական զիջումներ հանգեցրեց։

<h3>Ղարաբաղի Հարցի Շուրջ Կոմպրոմիսային Լուծման Համաձայնությունը</h3>

Համաձայնագիրը նշանավորեց նոր դարաշրջան Ղարաբաղի հարցի լուծման համար, որը նախատեսում էր կոմպրոմիսային լուծում։

• Այս կոմպրոմիսը նշանակում էր Հայաստանի կողմից շատ մեծ զիջումների ընդունում։
• Կոմպրոմիսի շուրջ քննարկումները շարունակվում էին, բայց դրանց հաջողությունը շատ կասկածելի էր։

<h3>Ադրբեջանի Հետ Համագործակցության Պարտադրումը</h3>

Համաձայնագիրը պարտադրեց Հայաստանին և Ադրբեջանին համագործակցել տարբեր ոլորտներում։

• Այս համագործակցությունը ներառում էր (օրինակ՝ տրանսպորտային համագործակցություն, տնտեսական համագործակցություն)։
• Համագործակցության հնարավորությունը բարդ էր Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների լարվածության հետևանքով։

<h2>Զիջումների Հետևանքները Հայաստանի Համար</h2>

Նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրի հետևանքները Հայաստանի համար լինում էին տնտեսական, քաղաքական և սոցիալական ոլորտներում։

• Տնտեսական կորուստները լինում էին մեծ, հաշվի առնելով կորցրած տարածքների և բնակչության տեղահանության հետևանքով։
• Քաղաքական հետևանքները ներառում էին կառավարության լեգիտիմության վրա ազդեցությունը և հասարակական համերաշխության խախտումը։
• Սոցիալական հետևանքները լինում էին ծանր, հաշվի առնելով բնակչության տեղահանությունը և սոցիալական բարձրացված վիճակը։

<h2>Եզրակացություն</h2>

Նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը հանգեցրեց շատ մեծ տարածքային և քաղաքական զիջումների Հայաստանի կողմից։ Այս զիջումները ունեցան ծանր հետևանքներ Հայաստանի տնտեսության, քաղաքականության և հասարակության համար։ Անհրաժեշտ է շարունակել ուսումնասիրել «Նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրից հետո Հայաստանի կողմից Ադրբեջանին կատարված զիջումները» և դրանց հետևանքները, հասկանալու համար հակամարտության հետագա զարգացումը։ Մենք կոչ ենք անել հետագա ուսումնասիրությունների և քննարկումների համար այս կարևոր թեմայի շուրջ։